بررسی کامل سیستم خنک کننده پژو 405
بررسی کامل سیستم خنک کننده پژو 405 : علائم خرابی،نکات تخصصی تعمیر
در قلب هر خودرویی یک سیستم خنک‌کننده قرار دارد که نقش حیاتی در حفظ سلامت موتور ایفا می‌کند. در میان خودروهای تولید داخل، سیستم خنک کننده پژو 405 از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چرا که این خودرو، با داشتن موتورهایی چون TU5، XU7 و بعضاً مدل‌های دوگانه‌سوز، در شرایط مختلف اقلیمی ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم به صورت بسیار جامع و تخصصی تمامی اجزای سیستم خنک کننده پژو 405 را بررسی کنیم، علائم خرابی هر قطعه را شرح دهیم و نکات لازم برای نگهداری و تعمیر را نیز ارائه دهیم.
عملکرد کلی سیستم خنک کننده پژو 405
سیستم خنک‌کننده با هدف جلوگیری از گرم شدن بیش از حد موتور طراحی شده است. در پژو 405، این سیستم به صورت مدار بسته عمل می‌کند و مایع خنک‌کننده (ضدیخ/آب رادیاتور) را در مسیر مشخصی بین موتور، رادیاتور، ترموستات، پمپ آب، بخاری، و فن به گردش درمی‌آورد.
فرآیند گردش مایع:
-
مایع خنک‌کننده توسط واترپمپ به داخل موتور پمپاژ می‌شود.
-
گرمای جذب‌شده از موتور توسط مایع منتقل می‌شود.
-
با باز شدن ترموستات در دمای خاص، مایع داغ وارد رادیاتور شده و خنک می‌شود.
-
مایع خنک‌شده دوباره به موتور باز می‌گردد.
-
در زمان نیاز، فن روشن شده و به تسریع خنک‌سازی کمک می‌کند.
اجزای اصلی سیستم خنک کننده پژو 405 + علائم خرابی و نحوه تشخیص
1️⃣ رادیاتور (Radiator)
نقش: تبادل حرارتی و خنک‌سازی مایع داغ بازگشتی از موتور
علائم خرابی:
-
نشتی مایع از پایین یا کناره‌های رادیاتور
-
زنگ‌زدگی یا رسوب در پره‌های رادیاتور
-
جوش آوردن خودرو در زمان حرکت یا ایست
-
گرم شدن بیش از حد در ترافیک
-
کاهش سطح آب بدون نشتی قابل مشاهده
دلایل رایج خرابی:
-
استفاده از آب شهری بدون ضدیخ
-
خوردگی داخلی به علت عدم تعویض به‌موقع ضدیخ
-
ترک خوردن مخزن بالا یا پایین (پلاستیکی)
راهکار: تعویض کامل رادیاتور یا لحیم‌کاری جزئی در صورت ترک‌های سطحی
2️⃣ ترموستات (Thermostat)
نقش: تنظیم دمای موتور با باز و بسته کردن مسیر عبور مایع خنک‌کننده به رادیاتور
علائم خرابی ترموستات بسته:
-
داغ شدن سریع موتور
-
جوش آوردن خودرو در مدت‌زمان کوتاه
-
گرم نشدن بخاری حتی با کار کردن طولانی خودرو
علائم خرابی ترموستات باز:
-
دیر گرم شدن موتور
-
کاهش بازدهی بخاری
-
مصرف سوخت بیشتر به دلیل کارکرد موتور در دمای پایین
نکته: ترموستات در دمای مشخصی (مثلاً ۸۳ تا ۸۷ درجه) باز می‌شود. در صورت عدم کارکرد درست، تعویض آن حیاتی است.
3️⃣ واترپمپ (Water Pump)
نقش: پمپاژ مایع خنک‌کننده در کل سیستم
علائم خرابی:
-
نشتی آب از سمت تسمه تایم
-
صدای زوزه یا ساییدگی از جلو موتور
-
کاهش سطح آب در رادیاتور بدون نشتی بیرونی
-
بالا رفتن آمپر آب به صورت تصاعدی
نکته مهم: واترپمپ اغلب با تسمه تایم می‌چرخد. خرابی بلبرینگ آن می‌تواند به تسمه تایم آسیب برساند و باعث شکستن موتور شود.
برای مشاهده علائم خرابی توپی سر کمک سمند EF7(محل قرار گیری+علائم خرابی) کلیک کنید
4️⃣ فن خنک‌کننده (Cooling Fan)
نقش: خنک کردن سریع مایع در رادیاتور به‌ویژه در حالت ایستادن خودرو یا رانندگی در ترافیک
علائم خرابی:
-
بالا رفتن آمپر در حالت توقف
-
روشن نشدن فن حتی با داغ شدن موتور
-
صدا یا لرزش زیاد هنگام کار کردن فن
-
عملکرد دائم فن (خرابی رله یا سنسور حرارتی)
نکته: فن پژو 405 دو دور دارد. خرابی یکی از دورها می‌تواند باعث تاخیر در عملکرد و جوش آوردن موتور شود.
5️⃣ منبع انبساط و درب رادیاتور
نقش: تنظیم فشار سیستم خنک‌کننده و نگهداری مایع اضافی در حالت داغ بودن
علائم خرابی:
-
ترک برداشتن یا نشتی در اطراف منبع
-
پریدن مایع از دهانه درب منبع
-
پایین رفتن سریع سطح مایع در منبع
-
نبودن فشار در سیستم هنگام باز کردن درب
اشاره: درب رادیاتور پژو 405 فشار مخصوص دارد (معمولاً 1.1 بار). اگر سوپاپ آن خراب باشد، سیستم دچار کاهش فشار و دمای جوش پایین‌تر می‌شود.
6️⃣ شیلنگ‌ها و بست‌ها
نقش: انتقال مایع بین اجزا
علائم خرابی:
-
ترک‌خوردگی یا نرمی بیش از حد شیلنگ‌ها
-
نشت مایع از اطراف بست‌ها
-
باد کردن یا ترکیدن شیلنگ در دمای بالا
-
له شدن شیلنگ‌ها در زمان سرد بودن موتور (ایجاد خلاء)
نکته: شیلنگ‌ها باید هر چند سال یک‌بار تعویض شوند. استفاده از بست‌های قوی‌تر نیز توصیه می‌شود.
7️⃣ سنسور دمای آب (Temperature Sensor)
نقش: ارسال دمای موتور به ECU و آمپر داشبورد
علائم خرابی:
-
روشن نشدن فن با وجود داغی موتور
-
عدم نمایش دما در آمپر
-
عملکرد نادرست فن (کارکرد پیوسته یا اصلاً کار نکردن)
-
روشن شدن چراغ چک موتور
علائم کلی خرابی سیستم خنک کننده پژو 405
-
جوش آوردن موتور به‌خصوص در ترافیک
-
خروج بخار از کاپوت
-
روشن شدن چراغ هشدار دما
-
کم شدن مداوم آب بدون نشتی مشخص
-
پایین آمدن توان موتور به دلیل دمای بالا
-
از کار افتادن بخاری در زمستان
-
لرزش موتور در زمان داغ شدن شدید
تست سریع قطعات سیستم خنک کننده پژو 405
| قطعه | روش تست ساده |
|---|---|
| رادیاتور | روشن کردن خودرو و لمس قسمت ورودی و خروجی برای بررسی دمای نسبی |
| ترموستات | لمس شیلنگ رادیاتور در زمان استارت سرد؛ نباید سریع گرم شود |
| فن | اتصال مستقیم به برق باتری برای تست عملکرد دو دور |
| واترپمپ | باز کردن درب رادیاتور و مشاهده جریان آب هنگام گاز دادن |
| درب رادیاتور | فشار دادن شیلنگ بالا در حالت گرم؛ باید سفت باشد (فشار وجود دارد) |
نکات نگهداری از سیستم خنک کننده پژو 405
-
هر سال یک‌بار ضدیخ تعویض شود (یا هر ۳۰ هزار کیلومتر)
-
مخلوط ۵۰-۵۰ ضدیخ با آب مقطر بهترین ترکیب است
-
هواگیری کامل پس از هر بار تعویض مایع یا قطعه الزامی‌ست
-
بررسی دوره‌ای شیلنگ‌ها و درب منبع باید در سرویس‌های دوره‌ای انجام شود
-
استفاده از ضدیخ با کیفیت و استاندارد G12 باعث عمر بیشتر قطعات می‌شود
برای مشاهده بهترین سیستم تعلیق خودرو جهان + انواع سیستم تعلیق
چه زمانی سیستم خنک‌کننده نیاز به تعمیر یا بازبینی فوری دارد؟
-
اگر آمپر آب بالای ۹۰ درجه ثابت بماند
-
اگر فن اصلاً کار نکند یا همیشه روشن باشد
-
اگر مایع خنک‌کننده کف کرده یا رنگ غیرطبیعی دارد
-
اگر بخاری خودرو باد سرد می‌زند
-
اگر بوی شیرین ضدیخ داخل کابین یا از محفظه موتور حس شود
جمع‌بندی سیستم خنک کننده پژو 405
سیستم خنک کننده پژو 405 یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های این خودرو است که مستقیماً با عملکرد، مصرف سوخت و عمر موتور در ارتباط است. بی‌توجهی به علائم کوچک نظیر کاهش آب یا دیر گرم شدن موتور می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری مانند ترک خوردن سرسیلندر یا سوختن واشر سرسیلندر شود. شناخت دقیق قطعات سیستم خنک کننده پژو 405، علائم خرابی آن‌ها و نحوه نگهداری صحیح، کلید حفظ سلامت و کارایی این خودروی پرطرفدار است.
